02-02-24
Oervis in Rotterdam: de terugkomst van de steur
Thijmen werkt bij natuurorganisatie ARK Rewilding Nederland, dat zich onder meer inzet om de Rijndelta (waar Rotterdam in ligt) zo goed en natuurlijk mogelijk te laten functioneren. ‘Na de watersnoodramp in 1953 hebben we allemaal blokkades tegen hoogwater gemaakt, zoals de Deltawerken. Technische hoogstandjes waar we terecht trots op zijn. Tegelijkertijd zijn waterkeringen, dammen en andere sluizen obstakels voor trekvissen zoals de steur. De steur leeft op zee, maar legt zijn eitjes in zoet water. Dat gebeurt pas als de vis geslachtsrijp is, met zo’n 15 jaar. Daarvoor gaat hij helemaal terug naar zijn geboortegrond. Voor de Europese steur is dat het Franse Gironde, de laatste locatie in Europa die is overgebleven. We hebben er afgelopen jaren met veel ingrepen voor gezorgd dat de Rijn weer ‘opzwembaar’ is voor de steur. Maar de vraag is of hij de weg terug ook écht kan vinden.’
Berichten uit de Noordzee
Afgelopen 10 jaar is de steur meerdere keren uitgezet in Nederland, ook vorig jaar. Thijmen: ‘Diverse vissen kregen een zendertje mee. Binnenkort krijgen we de data-analyse van de zendertjes, die 4 maanden actief blijven. Dat is heel spannend, daardoor kunnen we zien welke steur waar heeft gezwommen. Soms wordt een steur met zender gevangen door garnalenvissers, die maken daar foto’s voor ons van en gooien de vis dan weer terug in het water. Daardoor weten we dat ze de Noordzee hebben bereikt en goed groeien.
En zijn er al vissen teruggekeerd naar hun geboortegrond? Thijmen: ‘Dat weten we niet zeker. De steuren die in 2012 zijn uitgezet, hebben nu ongeveer de juiste leeftijd. Dus is het niet nu, dan binnen een paar jaar. En om het zeker te weten, moeten ze eerst worden gevangen zodat we de chip kunnen uitlezen.’
Kleintjes
Ook dit jaar worden nieuwe – kleinere – steuren uitgezet. Thijmen: ‘We zetten er 250 uit in het Rijnsysteem, bij Nijmegen en de Biesbosch. Ook deze krijgen een zendertje mee. Ze moeten wennen aan ons watersysteem en dat kan mooi in ons gebied tussen zoet en zout water. Zo zijn de Biesbosch en het Eiland van Brienenoord voor de steur mooie natuurplekken. En dicht bij de uitstroom naar de Noordzee waar ze uiteindelijk heen zwemmen. Het liefst via de zijstroom van het eiland want daar hebben ze het minst last van de scheepvaart. Helaas kan je ze niet zien zwemmen, maar het idee dat zo’n mythische vis Rotterdam bezoekt, is toch fantastisch!’
Stoere Steur Statistieken
- De steur leeft al meer dan 90 miljoen jaar in Europa
- Een volwassen steur kan wel 3,5 meter lang, 300 kilo zwaar en 80 jaar oud worden
- Het duurt 10 tot 15 jaar voor een steur volwassen is
- Hij kan 10 tot 15 km per dag zwemmen, op zee tot wel 1.000 km
- De steur heeft geen schubben maar beenplaten, een verharding om zijn lijf
- Een steur weet instinctief de weg naar zijn geboortegrond te vinden. Dat heet inprenting. Hoe kan dat? Daar wordt veel onderzoek naar gedaan.
Illustraties: Jeroen Helmer / ARK Rewilding Europe
